TÜRKÇE DERSİ Buca Ortaokulu
İnsan dış dünyayı duyu organları ile algılar. Bu yolla bilgilenir, bilinçlenir, öğrenme sürecine katılır. Görmeyen ve duymayan bir insan sadece dokunma duyusu ile dış dünyayı kavramaya çalışır. Bu kavrama, gören ve duyan bir insanın kavrama düzeyine göre oldukça yetersiz ve kısıtlı bir kavramadır. Gören; ama duymayan bir insanın kavraması da hem gören hem de duyan bir insanın kavrama düzeyinin oldukça altındadır. Öyleyse “DUYMA” öğrenme sürecinde önemli bir yere sahiptir.
Peki, etkili bir dinleme için “DUYMA” duyumuzu nasıl kullanmalıyız? Her duyma etkili bir dinlemedir, diyebilir miyiz? Etkili bir dinleme, anlatılanları TAM ve DOĞRU anlamakla mümkün olabilir. Dolayısıyla etkili bir “DİNLEME” için sadece kulakla dinlemek yetmez. Etkili bir “DİNLEME” için insan, “BÜTÜN VÜCUDUYLA” dinlemelidir. Bu hem “ANLATICI” hem de “DİNLEYİCİ” için gereklidir. Düşünün, “ANLATICI”yı ayaklarını sallayarak dinleyen bir “DİNLEYİCİ” anlatıcının dikkatini dağıtmaz mı? Dikkati dağılan “ANLATICI” anlatmak istediklerini tam ve doğru olarak anlatabilir mi? Ya da “ANLATICI” ile göz teması kurmak yerine bulunduğu ortamdaki tavana, pencereden dışarıya bakan, yanındakiyle sohbet eden bir “DİNLEYİCİ”, “ANLATICI”yı olumsuz etkilemiş olmaz mı? Görüldüğü gibi insan ayağıyla da dinliyor, gözleriyle de ağzıyla da dinliyor. Örnekleri çoğaltırsak insanın eliyle de koluyla da dinlediğini fark ederiz. Bu yüzden “İYİ BİR DİNLEYİCİ BÜTÜN VÜCUDUYLA DİNLEMELİDİR.”
Öğrenme ortamlarında “BÜTÜN VÜCUDUYLA DİNLEYEN BİR DİNLEYİCİ” anlatıcıyı motive edeceği için ANLATICI anlatmak istediklerini “TAM VE DOĞRU” olarak anlatacaktır. DİNLEYİCİ de dinlemenin ilkelerini yerine getirdiği için anlatıcının verdiği mesajları “TAM ve DOĞRU” olarak anlamış olacaktır. Dolayısıyla yıllardır söylenegelen “Ders derste öğrenilir.” ilkesi tam olarak gerçekleşmiş olacaktır. Dersi derste öğrenen bir öğrencinin yapması gereken tek şey kalmıştır: TEKRAR. Düzenli tekrarlarla bilgi kalıcı hale gelince arzu edilen başarı da kendiliğinden gelecektir. Görüldüğü gibi başarıya giden yolda en önemli adımlardan biri “BÜTÜN VÜCUTLA DİNLEME”dir. İyi bir dinleyici, BÜTÜN VÜCUTLA DİNLEYEN dinleyicidir. Ve iyi bir dinleyici için başarı doğal sonuçtur.
Rüştü ÇAKIR
